Նիկոլայ Ռերիխ

Նիկոլայ Կոնստանտինովիչ Ռերիխը բազմակողմանի տաղանդի տեր անձնավորություն էր: Եղել է նկարիչ և բեմանկարիչ, հնագետ և ազգագրագետ, գրող և ճանապարհորդ, պատմաբան և փիլիսոփա: Նա ծնվել է 1874-ի սեպտեմբերի 27-ին (հին տոմարով), Սանկտ-Պետերբուրգում, հայտնի փաստաբան-նոտարի ընտանիքում:
Ռերիխի հին սկանդինավյան տոհմը Ռուսաստանում հաստատվել էր Պետրոս Մեծի օրոք:
1910-ին նա ղեկավարել է Սանկտ Պետերբուրգի «Արվեստի աշխարհ» գեղարվեստական միավորումը:
Բոլշևիկյան հեղափոխությունից հետո Ռերիխը ճանապարհորդել է շատ երկրներ, բայց ամենից շատ նրան գրավել է Հնդկաստանը, որով նա հափշտակված է եղել դեռ փոքր հասակից: 1923-ին նա իր աչքերով տեսել է Հնդկաստանը, և սկսվել է նրա մեծ բարեկամությունն այդ երկրի հետ, որտեղ նրան վիճակված էր ապրել կյանքի մնացած մասը:
Մեր թանգարանում ներկայացված Նիկոլայ Կոնստանտինովիչ Ռերիխի գործերը վերաբերում են նրա գործունեության նախահեղափոխական, ռուսական ժամանակաշրջանին:
«Արխայիկ բնանկարը», «Ամպ» և «Նշան» գործերը ստեղծվել են 1910-ական թվականներին: Ռերիխը միշտ ձգտել է դեպի սիմվոլիզմը՝ իր գործերում լայնորեն օգտագործելով բազմազան նշաններ և խորհրդանիշներ: Այդ ձգտումը որոշակիորեն զգացվում է այս նկարներում: Բնանկարներն ամայի են: Դրանց կենդանություն են տալիս հազվադեպ հանդիպող ծառերը: Իսկ անսովոր «պատմական» երկիրը լռությամբ պահպանում է անցյալի հիշողությունը, և որպես հազարամյա պատմության վկայություն՝ այս հողի վրա մնում են հինավուրց քարե կառույցներ` որոշ «նշաններ»: Դրանք հիշեցնում են, որ հին ժամանակներում մարդիկ են ապրել այնտեղ և գոյություն են ունեցել քաղաքակրթություններ: Բնանկարները կատարված են տեմպերայի և պաստելի տեխնիկայով, ինչը դրանց եթերայնություն ու գունագեղություն է տալիս: Դրանցում գերակշռում են կապույտ-երկնագույնն ու սպիտակը` նկարչի սիրած գույները: Ընդ որում, կապույտ գույնը նրա գործերում հաճախ բազմաթիվ երանգներ է ստանում:
Նիկոլայ Ռերիխը մահացավ 1947 թվականի դեկտեմբերի 13-ին, Կուլլու հովտում: Այնտեղ նրա հիշատակին հուշարձան է կանգնեցված:
Ապրելով Հնդկաստանում ՝ Ռերիխը շատ բան է արել ռուս-հնդկական բարեկամության ամրապնդման և հետագա զարգացման համար:
Ն. Կ. Ռերիխը Ռուսական արվեստի թանգարանում (պրոֆ. Ա. Աբրահամյանի հավաքածու)
«Արխայիկ բնանկար», 1910-ական թթ. (՞)
«Ամպ», 1913
Ձևավորման էսքիզ Մ. Մետերլինկի «Արքայադուստր Մալենը» պիեսի բեմադրության համար, 1913
«Նշան»