Իլյա Գինցբուրգ

Քանդակագործ, XIX դարի վերջին և XX դարի առաջին 30 տարիների ռուսական գեղարվեստի դպրոցի ներկայացուցիչ: Ծնվել է բելառուսական փոքրիկ Գրոդնո քաղաքում, հրեական խոր ավանդապաշտ մեծ ընտանիքում, որն ընտանիքի միակ կերակրողի վաղաժամ մահից հետո տեղափոխվել է Վիլնո: Լիտվական գավառի գլխավոր քաղաքը կարեւոր դեր է խաղացել երիտասարդ Էլիաշ Գինզբուրգի կյանքում, որն իր ողջ մանկությունն անց է կացրել այստեղ իր պապի՝ հայտնի բարերար Գիրշ Լապիդուսի մեծ տանը: Հենց մայրական պապն էր, որ ներկայացրել է է մեծացող թոռնիկին իր անվանի ազգակից Մարկ Մատվեևիչ Անտոկոլսկուն՝ այդպիսով գեղարվեստական ակնհայտ ​​ունակություններով օժտված պատանուն գործնականում դարձնելով թե՛ գավառի, թե՛ երկրի, թե՛ Եվրոպայի լավագույն քանդակագործի աշակերտը: Չնայած տասնվեց տարվա տարիքային տարբերությանը՝ նրանց միջև քսաներկու երկարատև տարիների ընթացքում հաստատվել է խորը և անկեղծ փոխըմբռնում:
Իլյա Գինցբուրգին մասնագիտական ​​վերապատրաստման ողջ կուրսը լրացնելուց և ​​լիարժեք ակադեմիական կրթություն ստանալուց դեռ շատ առաջ գրավել են մարդու ներաշխարհը և հոգևոր ազդակները, նրա հույզերի և ապրումների ակնհայտ և թաքնված դրսևորումները: Նա հայեցող էր և կարողացավ հասնել իր հերոսների պատկերային համակարգի նուրբ իմաստային և զգայական մեկնաբանության: Երևանի Ռուսական արվեստի թանգարանի հավաքածուից «Վ. Վ. Ստասով» քանդակը մեկն է քառասուն գիպսե կամ բրոնզե այն դիմանկար-արձանիկներից, որոնք կատարված են մանրաքանդակի նոր ձևով և պատկերում են գեղարվեստական ​​մտավորականության հանգուցյալ ներկայացուցիչների և հեղինակի ժամանակակից գիտնականների ու մշակութային գործիչների՝ իրենց առօրյա ստեղծագործական գործունեության մեջ։ Կամերային թե մոնումենտալ դիմանկարը միշտ գերակշռել է վարպետի աշխատանքների մեջ՝ ընդգրկելով անձնական գիտակցության թաքնված անկյունները նուրբ ներթափանցման վերլուծությամբ և ուշադիր դիտարկմամբ, հեղինակի իսկ խոսքով՝ «անկեղծ և ճշմարտացի հոգու նուրբ հոգեբանության» դրսևորումները: Նա ազատվում է կենցաղային երկրայնությունից և, միևնույն ժամանակ, լիովին հրաժարվում է պերճաշքությունից ու արտաքին էֆեկտներից, որպեսզի լիովին կենտրոնացնի հանդիսատեսի ուշադրությունը և, իհարկե, համակրանքն իր դիմացը գտնվողի ծայրաստիճան հագեցած և բովանդակալից ներաշխարհի վրա: Փորձելով հասկանալ նրան՝ հեղինակը խոսում է առանց գունազարդման և պաթոսի, պարզ և ճշմարտացի ձևով, որը ստեղծված պատկերն օժտում է անտեսանելի, խորը ներքին ուժով, տալիս է նրան լրացուցիչ արտահայտչականություն:
Չկա մեղեդի առանց երաժշտության, ինչպես չկա բանաստեղծ՝ առանց միտք։
Ի. Յա. Գինցբուրգը Ռուսական արվեստի թանգարանում (պրոֆ. Ա. Աբրահամյանի հավաքածու)
Վ. Ստասով   1889  (ձուլումը՝   1896)